E veja e Alexei Navalny, Yulia, përballet me sfida të frikshme në Rusi

Për vite me radhë, Yulia Navalnaya ishte një mbështetje e vazhdueshme për bashkëshortin e saj.

Në protestat politike dhe në seancat gjyqësore ajo ishte aty, shpesh duke e mbajtur për dore.

Në vitin 2020, kur Alexei Navalny u helmua me një agjent nervor, ishte Yulia ajo që kërkoi leje për ta fluturuar jashtë vendit për trajtim shpëtimi. Dhe tani ai ka vdekur vetëm dhe larg saj në një burg Arktik. Ajo fajëson presidentin rus Vladimir Putin për këtë dhe po u bën thirrje rusëve që të qëndrojnë pranë saj tani në luftën kundër tij.

Deklarata me video e postuar në internet të hënën, Yulia Navalnaya, ishte një hap i qëllimshëm dhe dramatik në qendër të vëmendjes politike.

E veja e Navalny-t e përshkruan veten si të copëtuar në dysh, me zemrën e thyer. Por është zemërimi i saj që e shtyn atë të vazhdojë kauzën e burrit të saj.

Ajo thotë se dëshiron të realizojë “Rusinë e tij të bukur të së ardhmes”, në mënyrë që vdekja e tij “e paimagjinueshme” të mos ketë qenë e kotë.

Për disa rusë që kundërshtojnë Putin, fjalimi i saj do të ketë qenë emocionues. Deri në këtë moment, Yulia Navalnaya ishte e rezervuar dhe e largët. Por videoja zbulon se ajo është një grua me forcë të madhe të brendshme. Humbja e saj dhe dashuria e saj, i japin asaj autoritet të qartë moral dhe ajo po angazhohet.

Ka precedent që gratë zenë vendin e burrave kur ata mungojnë. Kjo ndodhi më së shumti në Bjellorusinë fqinje, ku autoritari Alexander Lukashenko e nënvlerësoi aq shumë Svetlana Tikhanovskaya, sa e lejoi atë të regjistrohej për fushatën presidenciale të vitit 2020 kur burri i saj Sergei Tikhanovsky u arrestua.

Ky seksizëm gati i kushtoi Lukashenkos kontrollin e tij jashtëzakonisht të gjatë në pushtet. Kur shpalli një fitore dërrmuese, zonja Tikhanovskaya nxori turma të mëdha në rrugë duke bërtitur për një votë të manipuluar. Ajo duhej të ikte jashtë vendit pas një paralajmërimi nga KGB-ja dhe tani vepron si “presidente” në mërgim.

Edhe Evgenia Kara-Murza ka një rol global.

Kur burri i saj u helmua në Moskë në 2015 dhe 2017, Evgenia luftoi për të qëndruar pranë tij në spital, duke e ruajtur atë.

Në atë kohë, Vladimir Kara-Murza po bënte fushatë për liderët perëndimorë që të shtrëngonin sanksionet ndaj popullit të Putinit.

Më pas, në vitin 2022, ai u arrestua për dënimin e krimeve ruse të luftës në Ukrainë dhe u dënua për tradhti. Evgenia tani e kalon pjesën më të madhe të kohës duke vazhduar fushatën e bashkëshortit të saj për sanksione, si dhe duke bërë thirrje për lirinë e tij, në kryeqytetet perëndimore.

Opozita dërrmuese

Julia Navalnaya mund të marrë një rol të ngjashëm. Ajo tashmë u është drejtuar ministrave të jashtëm të BE-së, të cilët lëshuan një deklaratë “zemërimi” për vdekjen e Navalny. Ata deklaruan se “përgjegjësia përfundimtare” qëndronte tek Putin dhe premtuan “kosto të mëtejshme”, ende të paspecifikuara.

Por forcat drejtuese të opozitës brenda Rusisë janë më të vështira për t’u parë. Julia Navalnaya është jashtë vendit, për fillim. Meqenëse ajo sapo akuzoi Putinin për vrasjen e burrit të saj, një udhëtim në Moskë si aktiviste do të ishte shumë i rrezikshëm.

Brenda Rusisë, organizata politike e Navalny-t është ndaluar si “ekstremiste”, e njëjtë me grupin e Shtetit Islamik dhe Al-Kaedën. Në prill 2021, ekipi i Navalny thirri një protestë të cilën e ngriti si “beteja përfundimtare” përpara se organizata të ndalohej. Shkaku ishte i fortë. Pjesëmarrja e policisë ishte masive. Por numri i protestuesve ishte më pak mbresëlënës. Që atëherë, presioni ndaj të gjithë opozitës është intensifikuar.

Aktivistët e Navalny janë ose në burg, siç ishte ai, ose kanë ikur në mërgim për të shmangur arrestimin. Vladimir Putin i ka kaluar dy dekadat e fundit në pushtet duke shtypur sistematikisht të gjithë opozitën. Nuk ka mbetur asgjë shumë për të udhëhequr Navalnaya.

Memorial i pashpresë

Grumbujt e luleve në memorialet e Navalny në të gjithë Rusinë tregojnë se shumë njerëz duan ndryshim. Sa herë që homazhet hiqen nga burrat me kapuç të zi, njerëzit sjellin më shumë lule. Është një akt i rezistencës së qetë dhe paqësore.

Këtyre rusëve u drejtohet e veja e Navalny-t me videon e saj duke u bërë thirrje të bashkohen në një grusht dhe të “grushtojnë fort” regjimin e Putinit.

Por frika e tyre dhe ndjenja e pafuqisë, i ka pushtuar. Në fund të fundit, ishte Alexei Navalny ai që goditi më fort nga të gjithë gjatë jetës së tij dhe ai pagoi një çmim të madh për këtë.

Top Channel